Mensen toch, wat vliegt de tijd! : het lijkt nauwelijks een paar maanden geleden, dat ik compleet van mijn sokken geblazen werd door “The Sweetest Klezmer Orchestra” van Halva, een ensemble dat me tot dan toe onbekend was en waar een Gentenaar de drijvende kracht van bleek te zijn. Formidabele plaat, ook vandaag nog en de Gentenaar van toen, Nicolaas Cottenie, woont dezer dagen in Leipzig. Cottenie toonde zich op die vorige plaat niet alleen begenadigde violist, ook als componist kwam hij toen al meer dan aardig voor de dag, al waren niet alle composities van zijn hand. Cottenie is niet alleen muzikant en componist, om den brode doceert hij in Antwerpen en vooral: hij is ook vorser en meer bepaald specialiseert hij zich over het verband tussen compositie en improvisatie, bekeken vanuit historisch oogpunt.

Tussendoor vond hij dus kennelijk ook nog voldoende tijd en ruimte om een nieuwe plaat bijeen te schrijven en ze op te nemen met goeddeels dezelfde band als die waarmee de vorige plaat werd ingespeeld: Alina Bauer (viool), Robbe Kieckens (percussie) en Eline Duerinck waren er ook vorige keer al bij, terwijl klarinettiste Anja Günther en pianist/accordeonist Ira Shiran “nieuw” mogen genoemd worden en alvast het ensemble een nog meer internationaal karakter geven.
Dat heeft dan weer zo zijn gevolgen: mede door de inzichten, die hij verwerft door zijn onderzoeksactiviteiten, kan Cottenie een extra laag diepgang in zijn composities stoppen, die door dit internationale gezelschap op een erg veelzijdige manier verklankt kan worden.

De zoektocht van Cottenie naar de eigenheid van de verschillende stijlen, is, zo dunkt mij, de drijvende kracht achter zijn composities en dat leidt tot een fascinerend palet aan ritmes in instrumenten, zodat de klank van het ensemble eigenlijk met elk nummer anders klinkt. Van Griekenland over Bulgarije naar Roemenië en het Midden-Oosten: elke regio heeft haar voorkeur inzake instrumentengebruik en opbouw van de nummers. Niet dat ik zomaar kan zeggen welk ritme uit welke regio komt, maar ik kan wel de verschillende speelwijzen onderscheiden en Halva helpt een handje door hints te stoppen in de titels van de verschillende nummers. Zo opent de plaat met “Breakfast in Kiev” en is er titelnummer “Dinner in Sofia”, maar ook “Greek Lydian Hora”, “Romanian Shepherd’s Tune”, “Coffee in Beirut” en “Budapest Bulgar” wijzen de weg.

Niet te onderschatten en nauwelijks weg te denken bij het beoordelen van de plaat, is de rol van gastmuzikante Marine Goldwasser, die U misschien kent van de soundtrack van de film “Swing” van begin deze eeuw. Goldwasser is een kei op (blok)fluit en klarinet en zij beheerst ook de kaval in zeer hoge mate. De klank van deze herdersfluit is altijd heel bepalend voor het stuk waarin ze gebruikt wordt en dat is hier niet anders en je hoort de aanwezigheid van Goldwasser -op zowat de helft van de nummers dan ook erg duidelijk.

Resultaat van dit alles is een alweer ongemeen boeiende plaat, waarin zowel het samenspel van het volledige ensemble als de solospots van elk instrument apart om beurten in de verf gezet worden. Dat leidt tot een dikke vijftig minuten luistergenot en het bevestigt de positie van Halva aan de top van de internationale scene. Dit is eigenlijk veel meer dan “slechts” klezmer: Halva is bezig een eigen genre uit te vinden, waarin op bijzonder ingenieuze wijze elementen van zowat overal bijeengebracht worden. Dat Nicolaas Cottenie erin slaagt om zijn composities die extra dimensie mee te geven zo mogelijk een nog groter compliment! Heerlijke plaat !

(Dani Heyvaert)